Energiebalans en capaciteit

Inleiding
Bij verstoring van de energiebalans werkt het elektrisch systeem niet naar tevredenheid. Mogelijk zijn er meer stroomleveranciers nodig of moet de motor of een aggregaat langer draaien. Het kan zelfs nodig zijn van het gebruik van bepaalde apparatuur af te zien.

Met behulp van de systematiek in onderstaande tabel bepaalt u of de energiebalans van uw kampeerauto of boot in orde is. Bovendien kunt u bepalen hoeveel uur u per dag moet rijden of varen voor een goede energiebalans of dat het inschakelen van een andere stroomleverancier noodzakelijk is.

Als hoofd stroomleverancier gebruiken we hieronder een 40A dynamo als uitgangspunt. Bij een motortoerental van ca. 2000 omw/min levert de dynamo deze hoeveelheid stroom. Stel vast hoeveel Ampère uw dynamo levert. Vervolgens bepaalt u per verbruiker het energieverbruik in ampère-uur. Wanneer u niet van plan bent veel te rijden of te varen  is het wellicht noodzakelijk andere stroomleveranciers te installeren.

Verbruikers
Ampère
Stilstand / uur
Rijdend / uur
Stilstand / Ah
Rijdend / Ah
Airco
4
0
3
0
12
Waterpomp
3
0,5
0
1,5
0
Lampen (4x)
3
2
0
6
0
Radio
1,5
1
3
1,5
4,5
TV
3,5
3
0
10,5
0
Koffiezetapp.
16
0,5
0
8
0
Waterkoker
10
0,3
0
3
0
Koelkast
4
6 (thermostaat)
1 (thermostaat)
24
4
Totaal
 
 
 
54,5 Ah
20,5 Ah


Stroomleverancier
Ampère
Stilstand / uur
Rijdend / uur
Stilstand / Ah
Rijdend / Ah
Motordynamo
40
0
3
0
120
Zonnestroom (120W)
6,5
4
0
26
0
230V Laadstroom
0
0
0
0
0
Totaal
 
 
 
26 Ah
120 Ah

In dit voorbeeld is de energiebalans rijdend of varend in orde. Stilstaand cq. liggend kan er gebrek aan stroom ontstaan. Er is een aanvulling noodzakelijk d.m.v. extra zonnepanelen, waarmee de balans weer is hersteld.
Een extra 120W paneel kan in bovengenoemde situatie de energiebalans bij stilstand of liggend herstellen.

Capaciteit Zonnepaneel Berekenen
De capaciteit van een zonnepaneel wordt gemeten in Wp, oftewel Wattpiek. Dit is het elektrisch vermogen van een zonnepaneel onder ideale omstandigheden.
In Nederland is de gemiddelde opbrengst tussen maart en oktober per dag gemiddeld ongeveer gelijk aan 4 uur van perfecte omstandigheden. (opbrengst in Watt-uur gemeten).

Zonnepaneel
30Wp
50Wp
60Wp
80Wp
100Wp
120Wp
150Wp
dagopbrengst in Watt / uur
120Wh
200Wh
240Wh
320Wh
400Wh
480Wh
600Wh
dagopbrengst in ampere / uur
7-9A
11-15A
13-18A
18-25A
23-31A
27-37A
33-46A


Benodigde accucapaciteit
Nu het verbruik bekend is, kunnen we de accucapaciteit bepalen. In bovenstaand voorbeeld is het dagelijks verbruik 54,5Ah. Dit is nog zonder de opbrengst van het zonnepaneel. Dit is de netto capaciteit, het vermogen dat de accu moet kunnen leveren.
Het rendement van de accu is niet hoger dan 70%.

Om de werkelijke capaciteit van de accu te bepalen moet de berekende waarde door factor 0,7 worden gedeeld. De accucapaciteit is dan: 54,5 : 0,7 = 78 Ah. Kies voor een accu met een grotere capaciteit (bijvoorbeeld 120 Ah) voor reservecapaciteit die bovendien bescherming biedt tegen diepe ontlading.

Bovendien is er nog een ander voordeel. Een accu kan, in verhouding tot zijn capaciteit, beperkte stroom opnemen. Bij halve lading, ca. 12,5 Volt, is dat ten hoogste 10% van de capaciteit. Zo zal een accu van 120 Ah sneller zijn verbruik kunnen aanvullen dan die van 95 Ah.

Capaciteit accu
95 Ah
120 Ah
150 Ah
200 Ah
Stroomverbruik
48 Ah
48 Ah
48 Ah
48 Ah
Laadstroom
9,5 A
12 A
15 A
20 A
Laadtijd
5 uur
4 uur
3,2 uur
2,4 uur

Rekenprogramma
Om het u gemakkelijker te maken is er een rekenmodule samengesteld waarmee u kunt berekenen of de energiebalans van uw camper of boot in orde is en welke aanvulling u eventueel nodig heeft en of de boordaccu voldoende capaciteit heeft

Door eenvoudig de verschillende variabelen in te voeren heeft u direct een goed overzicht van de situatie.

Download hier de rekenmodule.